Τι πρέπει να γνωρίζω για το νέο μου ρόλο σαν σύγχρονος γονέας.
Μια από τις πιο ευτυχισμένες στιγμές ενός ζευγαριού, είναι εκείνη της γέννησης του παιδιού τους.
To μεγάλωμά του, πέρα από τις δύσκολες ή κουραστικές στιγμές, προσφέρει στους γονείς μία μοναδική ευκαιρία: Αυτής του να «ξαναδούν» τον κόσμο, μέσα από τα μάτια ενός παιδιού.
Παρόλα αυτά, οι νέοι γονείς είναι γεμάτοι απορίες και ερωτηματικά. Καλούνται να μεγαλώσουν το μωρό τους, χωρίς εγχειρίδιο στο χέρι και χωρίς να γνωρίζουν, πέρα απο τις διάφορες συμβουλές της ευρύτερης οικογένειας, τι χρειάζεται να ξέρουν για τον νέο τους ρόλο. Για την ιατρική φροντίδα σίγουρα υπάρχει ο παιδίατρος που θα βοηθήσει. Για τον γονεικό ρόλο? Ποιά είναι τα συστατικά για να γίνουμε αποτελεσματικοί γονείς, δηλαδή βοηθητικοί για μια ομαλή ψυχονοητική ανάπτυξη του παιδιού μας;
Είναι γεγονός ότι η γονεικότητα δεν είναι κάτι εντελώς άγνωστο στους γονείς!
Πότε ξεκινά η γονεικότητα?
– Οταν γινόμαστε γονείς είναι η συνηθισμένη απάντηση.
Η αλήθεια είναι, ότι ο γονεικός ρόλος, χτίζεται με τρόπο φαντασιακό από τον καιρό που είμαστε μικρά παιδιά.Εκεί αντλούμε εμπειρία για τον ρόλο του γονέα, μέσα από το πως λειτούργησαν σ΄ αυτόν τον ρόλο οι δικοί μας γονείς. Εμπλουτίζεται μέσα από την ιστορία μας σαν παιδιά και το πως σχετισθήκαμε με τους γονείς μας. Με σύμμαχο την φαντασία μας, περάσαμε αυτό τον ρόλο στα παιχνίδια μας. Γίναμε καλοπροαίρετοι, αυστηροί, συμπονετικοί γονείς για τις κούκλες, τα “μωρά” μας. Μοιράσαμε ρόλους, προσπαθήσαμε να επανορθώσουμε τραύματα ή ν΄ αναβιώσουμε μέσα από το παιχνίδι σκηνές που ζήσαμε με τους δικούς μας γονείς, που μας πλήγωσαν ή αντίθετα μας πρόσφεραν απλόχερα την αγάπη. Οταν μία γυναίκα ή άντρας αποκτά ή υιοθετεί ένα παιδί, εχει ήδη διαγράψει λοιπόν μια προσωπική πορεία προς την γονεικότητα.
Και φυσικά αυτό που επιθυμεί σαν ενήλικας είναι να δώσει τον καλύτερο εαυτό και αν είναι δυνατόν, να ξεπεράσει και τους δικούς του γονείς .
Αυτό προυποθέτει κάποιες δεξιότητες /ικανότητες, που καλείται να εξασκήσει ο γονέας και όσο πιο ξεκάθαρες είναι γι αυτόν, τόσο καλύτερα μπορεί να συνειδητοποιήσει τι χρειάζεται, σαν υποστήριξη, στο νέο του ρόλο, για ν΄ανταποκριθεί καλύτερα στις ανάγκες του μωρού αλλά και στις δικές του.
Ας δούμε μερικές δεξιότητες που έχει σαν βάση ο γονεικός ρόλος.
Προστατευτικότητα, δηλαδή να παρέχει ένα κλίμα ασφάλειας και φροντίδας. Μεγαλώνοντας σε ένα ασφαλές περιβάλλον, το μωρό και αργότερα το παιδί, θα είναι σε θέση να εξερευνήσει τον κόσμο γύρω του.
Συναισθηματική ωριμότητα, δηλαδή να μπορεί ν’ανταποκρίνεται με αγάπη και να κατανοεί τα συναισθήματα του παιδιού και τις αντιδράσεις του αλλά και τις δικές του. Οταν μιλάμε για μωρό, χρειάζεται σιγά σιγά να αφουγκράζεται τις αντιδράσεις και να καταλαβαίνει τις βασικές ανάγκες του. Μαθαίνει πχ.την διαφοροποίηση στο κλάμμα και αποκωδικοποιεί σιγά σιγά το μήνυμα που στέλνει το μωρό.
Ρυθμιστικότητα μπορεί να ρυθμίζειτις αντιδράσεις του και την συναισθηματική του ανταπόκριση ώστε να είναι κατάλληλη σ΄αυτό που εκφράζει το μωρό. Ενα χαρούμενο μωρό, καθρεφτίζεται από την μητέρα ή τον πατέρα που δείχνουν και αυτοί την χαρά τους. Ενα παιδί που έρχεται λυπημένο από το σχολείο, θέλει ένα διαφορετικό μήνυμα από μία ερώτηση του στύλ “τι θα ήθελες να φας» ή «πλύνε τα χέρια σου».
Βάζει κανόνες και όρια.Μπορεί να λέει «όχι» όταν χρειάζεται, καθώς αυτό επιτρέπει στο παιδί να κατανοήσει τις συνέπειες των ενεργειών που έγιναν και πάνω απ’ όλα να κατανοήσει το νόημα και τη συνοχή της συμπεριφοράς που δείχνει ο γονέας. Με τα μωρά είναι σημαντικό να μπαίνουν όρια π.χ σε ό,τι αφορά την ασφάλεια τους.
Προβλέπει ότι το μωρό ή το παιδί, έχει ανάγκη να βοηθηθεί για να περάσει στο επόμενο εξελικτικό στάδιο.Δεν μπορεί π.χ να θηλάζει για πάντα ή να μην αυτονομείται από την μητέρα ή από την /τον τροφό.
Ανοίγει την δυάδα και δίνει χώρο στην άλλη γονεική παρουσία και στ΄αδέλφια. Επιτρέπει πέρα από τον ίδιο, να αλληλεπιδρά και ο μπαμπάς με το μωρό και καθρεφτίζει εμπιστοσύνη στον άλλο γονέα.
Όλα αυτά τα στοιχεία, είναι απαραίτητα και δημιουργούν τους προστατευτικούς εκείνους παράγοντες, ώστε η αγάπη του γονέα να μην περιοριστεί σε μία επιφανειακή κάλυψη αναγκών, αλλά να δημιουργήσει σταθερούς δεσμούς αγάπης και ουσιαστικής επικοινωνίας με το παιδί του.
Τέλος η γονεικότητα είναι κάτι που χτίζεται, χρειάζεται τον χρόνο της και το ποιό σημαντικό είναι ο γονέας να εξελίσσεται όπως εξελίσσεται και το παιδί.
Δεν υπάρχουν τέλειοι γονείς αλλά αρκετά καλοί γονείς που αναζητούν την αυτοβελτίωσή τους. Μην διστάζετε λοιπόν να ζητάτε ενημέρωση και στήριξη στο έργο σας από κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας όταν νιώθετε αυτή την ανάγκη.
Οι στιγμές ξεκούρασης και ενίσχυσης από τον την σύντροφο και το οικογενειακό περιβάλλον είναι απαραίτητες και θα επιτρέψουν να γευτείτε με μεγαλύτερη ικανοποίηση τις στιγμές με το μωρό σας χωρίς να εξουθενωθείτε.
Ελπινίκη Πομόνη
MSc Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
Μέλος ΣΕΨ & Efpa
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου του παρόντος.Νόμος 2121/1993 και Νόμος 3057/2002, οδηγία 2001/29 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.
