Ο ενισχυτής της ομαλής ψυχοσυναισθηματικής ανάπτυξης του μωρού.
Αν είσθε γονείς, σίγουρα έχετε βιώσει τις στιγμές όπου μετά από μια ειδυλλιακή στιγμή με το μωρό σας αγκαλιά και αφού έχετε καλύψει τις ανάγκες του, η απομάκρυνσή του από εσάς, συνοδεύεται με κλάματα.Αφού αποκλείσετε κάθε άλλη πιθανή αιτία, χρειάζεται να αναρωτηθείτε αν το μωρό είναι έτοιμο για αυτή την μετάβαση από ένα περιβάλλον, που ένιωθε ασφάλεια, σε ένα άλλο που του δημιουργεί ανησυχία.
Η μητέρα ή τροφός που συντονίζεται με τις ανάγκες του μωρού , ανταποκρίνεται στο κλάμμα του όταν π.χ πεινάει, προσφέροντας το μητρικό στήθος ή το μπιμπερό με το γάλα. Αυτή η διαθεσιμότητα της μητέρας είναι σημαντική να υπάρχει στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης, για την ικανοποίηση των αναγκών του, κάτι που βοηθά για να δημιουργηθεί ένας ασφαλής δεσμός με το μωρό.
Ένα περιβάλλον ζεστασιάς, θαλπωρής και ασφάλειας, δίνουν την αίσθηση στο μωρό του ότι είναι καλά και οι ζωτικές του ανάγκες μπορούν να ανακουφίζονται όταν το έχει ανάγκη.Υπάρχουν όμως και οι στιγμές που θα πρέπει να διαχειρισθεί την απομάκρυνση από το στήθος, την μετάβαση στην κούνια του ή στο πάρκο του κάτι που πολλές φορές δεν είναι εύκολο για ένα βρέφος.
Γι αυτές τις δύσκολες στιγμές, υπάρχουν κάποια αντικείμενα που βοηθούν τους γονείς και το μωρό. Στην χώρα μας τα λένε τα πανάκια της παρηγοριάς.
Οι Γάλλοι τα λένε “doudou” και σε άλλες χώρες θα τα βρείτε με διαφορετική ονομασία. Πρόκειται για πανάκια ή λούτρινα που οι γονείς δίνουν στο παιδί τους ή τα ίδια τα παιδιά επιλέγουν δείχνοντας την προτίμησή τους ανάμεσα σε άλλα αντικείμενα.
Γιατί όμως δίνουμε τόσο σημασία σε ένα τόσο μικρό πραγματάκι;
Γιατί μαζί με την πιπίλα αποτελούν έναν ισχυρό παρηγορητή, στις στιγμές της μοναξιάς του και της δυσφορίας του. Το επιπλέον πλεονέκτημα από την πιπίλα είναι ΄οτι έχει την μυρωδιά του σώματος της μαμάς.
Η επιστημονική του ονομασία είναι “Μεταβατικό Αντικείμενο” γιατί επιτρέπει την μετάβαση από μία σχέση πιο πρωτόγονη, αυτής με το μητρικό στήθος, σε μια σχέση με τον εξωτερικό κόσμο, δηλαδή το περιβάλλον του μωρού. Πρώτος ο διάσημος παιδίατρος Dr.D.W.Winnicot το ονόμασε έτσι και κατέδειξε την μεγάλη του σημασία για την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του μωρού στον σύγχρονο κόσμο.
Το πανάκι της παρηγοριάς, δηλ. το “Μεταβατικό Αντικείμενο”, χρησιμοποιείται από ένα παιδί από την ηλικία των 3 ή 4 μηνών, στην ουσία για να αναπαραστήσει μια καθησυχαστική παρουσία, όπως αυτή της μητέρας και γι αυτό το λέμε και παρηγορητή.
Στο εμπόριο θα βρείτε πολλά, σε διάφορα σχέδια και χρώματα, καθώς και μικρά λούτρινα, με απαλή υφή, κατάλληλα για βρέφη. Το μωρό θα το φέρει στο στόμα, θα το μυρίσει, θα το δαγκώσει, θα το γεμίσει σάλια και είναι σημαντικό να έχει την μυρωδιά σας. Είναι η μικρή του ιδιοκτησία, όταν το στήθος ή το μπιμπερό απομακρύνεται, που του επιτρέπει να βιώνει την εμπειρία αποχωρισμού από την μητέρα ή τροφό, με έναν πιο ομαλό τρόπο.
Σε αυτή τη φάση ζωής του παιδιού, το πανάκι της παρηγοριάς ή λούτρινο, επιτελεί μια ουσιαστική λειτουργία: αυτή της άμυνας ενάντια στο άγχος. Το αντικείμενο έρχεται να καθησυχάσει το παιδί, να το παρηγορήσει και κάθε σύγχρονος γονιός χρειάζεται να γνωρίζει αυτόν τον ρόλο και να μην το πετά.
Υπάρχουν φορές που τα ίδια τα μωρά θα δείξουν την προτίμηση τους σε κάτι, ένα μαντήλι, το λούτρινο ή κάτι άλλο. Είναι καλό να δίνουμε χώρο και να σεβόμαστε αυτή την πρώιμη προτίμηση. Τα μωρά που είναι πιο μεγάλα πολλές φορές διαμαρτύρονται όταν αυτό το αντικείμενο χαθεί ή τακτοποιηθεί στο ντουλάπι ή πιο συχνά καταλήξει στο καλάθι με τ΄απλυτα.
Μεγαλώνοντας, το πανάκι της παρηγοριάς, που εμφανιζόταν σαν εμμονή του μωρού, θα χάσει την μεγάλη του σημασία και θα επιτρέψει με την σειρά του, το πέρασμα του παιδιού σε άλλα αντικείμενα, δηλ στα παιχνίδια. Με αυτό τον τρόπο, σταδιακά θα αποεπενδύσει στο αντικείμενο παρηγορητή για να επενδύσει όχι μόνο και σε άλλα αντικείμενα-παιχνίδια, αλλά και στην ίδια την γνώση!
Βοηθήστε το λοιπόν, δίνοντας χώρο και προσοχή στον “παρηγορητή” του, δείχνοντας υπομονή, για να ολοκληρώσει αυτή του την μετάβαση μ΄ ένα τρόπο τροφοδοτικό για την ψυχική του ανάπτυξη.
MSc Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
Μέλος ΣΕΨ & Efpa
