Αγαπητοί γονείς,
Πολλές γυναίκες που διανύουν το τελευταίο τρίμηνο της εγκυμοσύνης τους, αλλά και γονείς με νεογέννητα βρέφη ή μωρά μεγαλύτερης ηλικίας, με ρωτούν στα προγεννητικά μαθήματα ή στις συνεδρίες θηλασμού, αν χρειάζεται να αγοράσουν μάρσιπο για να δοκιμάσουν να «φορούν» τα μωρά τους, δηλαδή να κάνουν baby-wearing. To baby–wearing είναι μια από τις αγαπημένες μου πρακτικές: αποτελεί κομμάτι της παραδοσιακής κληρονομιάς ολόκληρης της ανθρωπότητας, και η αξία του είναι αναγνωρισμένη από όλους τους ανθρωπολόγους που μελετούν τους βέλτιστους τρόπους βρεφικής φροντίδας, σε διάφορες κουλτούρες ανά την υφήλιο.
Σκέφτηκα λοιπόν να γράψω ένα άρθρο και να συνοψίσω όλες τις evidence-based πληροφορίες για το baby-wearing, ώστε να φέρω τους νέους γονείς σε επαφή με τα πιο σύγχρονα βιβλιογραφικά δεδομένα: το baby-wearing είναι μια υπέροχη τεχνική, με πολλά πλεονεκτήματα τόσο για το μωρό, όσο και για τους γονείς!
Να πληροφορήσω κατ’αρχήν τους νέους γονείς, πως η Αμερικανική Ακαδημία παιδιατρικής (AAP American Academy of Pediatrics) εξέδωσε το 2022 αναθεωρημένες Οδηγίες / Guidelines σχετικά με τον Ασφαλή Ύπνο των Βρεφών (θέμα που θα πραγματευτούμε σε επόμενο άρθρο μας). Σε μία παράγραφο για την Πλαγιοκεφαλία Θέσης – την επιπέδωση δηλαδή που παρατηρείται στην αριστερή / δεξιά / πίσω επιφάνεια του κεφαλιού του μωρού, όταν αυτό διατηρεί το κεφαλάκι του στην ίδια θέση κάθε φορά που κοιμάται ξαπλωμένο ανάσκελα – αναφέρει ρητά πως η συγκεκριμένη παθολογική κατάσταση είναι πιο πιθανό να συμβεί όταν δεν κρατάμε αρκετά όρθιο το μωρό μας, όταν αυτό είναι ξύπνιο.
Εδώ έρχεται να μας βοηθήσει ο μάρσιπος, γιατί διευκολύνει τους γονείς να έχουν σε όρθια θέση το μωρό τους: ένας ανατομικός μάρσιπος βοηθά – πέρα από την αποφυγή της Πλαγιοκεφαλίας Θέσης – και την ανάπτυξη των μυών που στηρίζουν τον κορμό και το κεφάλι του μωρού (postural muscles), ευνοώντας τη σωματική ανάπτυξή του. Επίσης οι γονείς μπορούν να κρατούν αγκαλιά το μωρό τους χωρίς να καταπονούνται τα μπράτσα και η πλάτη τους – ειδικά αν επιλέξουν ένα εργονομικά σχεδιασμένο μοντέλο – ενώ παράλληλα απελευθερώνονται τα χέρια τους ώστε να μπορούν να ασχοληθούν παράλληλα και με άλλα πράγματα (όπως να ετοιμάσουν ένα νόστιμο και υγιεινό γεύμα!).
Τα βρέφη γενικότερα αγαπούν πολύ την όρθια θέση, ειδικότερα δε όσα υποφέρουν από κολικούς και γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ). Ένας εργονομικός μάρσιπος, τα κρατά σε όρθια θέση κατά τη διάρκεια του θηλασμού, ή μετά τα γεύματα μέχρι να ρευτούν, ή για όση ώρα διαρκεί το επεισόδιο των κολικών, ασκώντας παράλληλα ήπια πίεση στην μπροστινή επιφάνεια του κορμού τους, η οποία τα ανακουφίζει από τον πόνο.
Επιπλέον, όταν κρατάμε τα μωρά κοντά στο σώμα μας, τους παρέχουμε ένα αίσθημα ασφάλειας και ζεστασιάς, που μιμείται την ίδια αίσθηση που ένιωθαν κουλουριασμένα στη μήτρα της μαμάς τους! Έτσι κατευνάζεται το νευρικό τους σύστημα, ηρεμούν οι παλμοί της καρδιάς τους, ησυχάζει η αναπνοή τους (regulation of physiological functions) και εν τέλει μειώνoνται τα επίπεδα της κορτιζόλης τους – της ορμόνης που ευθύνεται για το stress: έχει αποδειχθεί πως ένας αιτιολογικός παράγοντας για τους βρεφικούς κολικούς, είναι το stress. Υπάρχουν βρέφη με ευαίσθητη ιδιοσυγκρασία, βρέφη που γεννήθηκαν πρόωρα, ή βρέφη με υπερτονία λόγω τραύματος στον τοκετό: αυτά τα μωρά είναι πιο ευερέθιστα και πιο επιρρεπή στο stress, άρα και στο κλάμα και στους κολικούς. Πολλά βρέφη δε, υποφέρουν από Contagious Stress ή αλλιώς «Μεταδοτικό» Stress – δηλαδή τα βρεφάκια αντιλαμβάνονται το stress που νιώθουν οι γονείς τους, και μετά το καθρεφτίζουν τα ίδια μέσω της εκδήλωσης κολικών! (Halpern and Coelo 2016).
To baby-wearing βοηθά τόσο τους γονείς που έχουν επιλέξει το θηλασμό, όσο και τους γονείς που έχουν επιλέξει τη σίτιση του βρέφους με formula (και μάλιστα τους τελευταίους περισσότερο) να αυξήσουν την επαφή δέρμα-με-δέρμα / skin-to-skin με το μωρό τους, αλλά και να ενισχύσουν το συναισθηματικό δεσμό μαζί του. Η επαφή δέρμα-με-δέρμα βοηθά την αποίκιση του δέρματος του βρέφους με πολύτιμα μικρόβια που προέρχονται από τη μικροβιακή χλωρίδα των γονέων, δηλαδή το μικροβίωμά τους: το μικροβίωμα (microbiome) παίζει κυρίαρχο ρόλο στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος των βρεφών και αυξάνει την ανοσία τους έναντι των λοιμώξεων.
Επίσης, η επαφή δέρμα-με-δέρμα προάγει την παραγωγή ωκυτοκίνης – της ορμόνης της αγάπης, η οποία είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη και την ενίσχυση του συναισθηματικού δεσμού γονέα και βρέφους. Όπως λέει και ο Dr Sears: «Τα μωρά που περνάνε χρόνο στο μάρσιπο, κλαίνε λιγότερο, και βρίσκονται περισσότερη ώρα σε μια κατάσταση ήρεμης εγρήγορσης (quiet alertness) – της συμπεριφορικής εκείνης κατάστασης ηρεμίας όπου το βρέφος είναι πιο επιδεκτικό στη μάθηση, στην ανθρώπινη αλληλεπίδραση, στην εκμάθηση του περιβάλλοντός του (μιας και τo μωρό που είναι όρθιο στο μάρσιπο έχει άπλετη ορατότητα) και γενικότερα στην οργάνωση των νοητικών του λειτουργιών». Οι περιβαλλοντικές εμπειρίες βοηθούν τους νευρώνες του αναπτυσσόμενου εγκεφάλου του μωρού, να διακλαδωθούν και να αναπτύξουν περισσότερες συνάψεις!
Συνοψίζοντας, η χρήση μάρσιπου:
- Μειώνει το βρεφικό κλάμα και την ένταση των κολικών & της ΓΟΠ
- Βοηθά στη ρύθμιση του βρεφικού νευρικού συστήματος & μειώνει τα επίπεδα της κορτιζόλης – της ορμόνης του stress
- Ενισχύει την παραγωγή ωκυτοκίνης & την ανάπτυξη του συναισθηματικού δεσμού μεταξύ του γονέα και του βρέφους
- Προάγει την ανοσολογική απόκριση του βρέφους μέσω της αποίκισης του δέρματός του με το μικροβίωμα της μαμάς και του μπαμπά
- Βοηθά τα μωρά να βρίσκονται περισσότερη ώρα στην κατάσταση ήρεμης εγρήγορσης η οποία ευνοεί τη μάθηση & την ανθρώπινη αλληλεπίδραση
- Μειώνει τα ποσοστά πλαγιοκεφαλίας και ενισχύει τη μυϊκή ενδυνάμωση του βρεφικού κορμού
- Βοηθά τους γονείς να είναι πιο ξεκούραστοι, χαρούμενοι, ευέλικτοι, και εν τέλει να απολαμβάνουν περισσότερο το μωρό τους!
Τσακίρη Δέσποινα
Ανεξάρτητη Μαία / Διεθνώς Πιστοποιημένη Σύμβουλος Γαλουχίας IBCLC
Σύμβουλος Περιγεννητικής Ψυχικής Υγείας
Hypnobirthing & Prenatal Yoga Instructor
Facebook: ΠΑΡΟΧΗ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
Instagram: The Rocking Midwife
Βιβλιογραφία
- Halpern R, Coelho R. Excessive crying in infants. J Pediatr (Rio J). 2016 May-Jun;92(3 Suppl 1):S40-5. doi: 10.1016/j.jped.2016.01.004. Epub 2016 Mar 17. PMID: 26994450.
- Hutchison BL, Thompson JM, Mitchell EA. Determinants of nonsynostotic plagiocephaly: a case-control study. Pediatrics. 2003;112(4):e316
- Hutchison BL, Hutchison LA, Thompson JM, Mitchell EA. Plagiocephaly and brachycephaly in the first two years of life: a prospective cohort study. Pediatrics. 2004;114(4):970–980
- Van Vlimmeren LA, van der Graaf Y, Boere-Boonekamp MM, L’Hoir MP, Helders PJ, Engelbert RH. Risk factors for deformational plagiocephaly at birth and at 7 weeks of age: a prospective cohort study. Pediatrics. 2007;119(2):e408–e418
- https://www.babycenter.com/baby/crying-colic/colic-in-babies-what-it-is-how-long-it-lasts-and-what-you-ca_77
- https://thegentleparents.com/2023/05/can-babywearing-help-with-colic/
- https://www.askdrsears.com/topics/health-concerns/fussy-baby/baby-wearing/benefits-babywearing/
* Τα άρθρα είναι πάντα για ενημέρωση και δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την ιατρική επίσκεψη στον γιατρό ή την συμβουλευτική από τον ειδικό ψυχικής υγείας με βάση τις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε παιδιού.
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου του παρόντος. Νόμος 2121/1993 και Νόμος 3057/2002, οδηγία 2001/29 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.
